NSND Hoài Thu (sinh năm 1984) là gương mặt nổi bật của Nhà hát Chèo Thái Bình, được mệnh danh là một trong “tứ đại mỹ nhân” của làng chèo cùng NSƯT Huyền Thanh, NSƯT Thanh Ngoan và NSƯT Thu Huyền.
Năm 2023, cô trở thành nghệ sĩ chèo trẻ nhất được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, khi mới bước sang tuổi 40 — một dấu mốc hiếm thấy trong nghệ thuật truyền thống vốn gắn với tuổi nghề dài và sự bền bỉ cống hiến.

Sinh ra trong một gia đình không có truyền thống nghệ thuật, nhưng từ nhỏ, Hoài Thu đã sớm bộc lộ năng khiếu ca hát. 15 tuổi, cô gia nhập Đoàn Chèo Thái Bình; đến năm 17 tuổi, vai Thị Mầu trong vở Quan Âm Thị Kính giúp cô giành 4 giải thưởng lớn tại Hội diễn Sân khấu Chèo Toàn quốc — mở đầu cho hành trình gần 25 năm gắn bó với chèo.

Nhiều năm qua, Hoài Thu được giới chuyên môn đánh giá là một trong những nghệ sĩ hiếm hoi biết cân bằng giữa bảo tồn và sáng tạo trong chèo.

“Tôi luôn nghĩ rằng chèo không thể chỉ là hoài niệm. Muốn khán giả trẻ đến rạp, nghệ sĩ phải biết cách kể lại những câu chuyện cũ bằng hơi thở mới – vừa tôn trọng khuôn phép truyền thống, vừa gần gũi với khán giả hôm nay.”
— NSND Hoài Thu chia sẻ trong một buổi giao lưu sân khấu năm 2023.

Cô chủ động thử nghiệm nhiều hướng tiếp cận mới: kết hợp chèo với kịch hiện đại, nhạc nhẹ, và thậm chí tham gia điện ảnh – gần đây là vai phản diện trong phim Buông của đạo diễn Mai Long. Việc xuất hiện trong các dự án đương đại giúp nghệ sĩ đưa tinh thần chèo đến gần hơn với khán giả trẻ, qua đó góp phần làm mới hình ảnh của nghệ thuật truyền thống trong đời sống đương đại.

NSND Hoài Thu (ngoài cùng bên phải) vào vai mẹ của Hưng trong bộ phim "Buông" của đạo diễn Mai Long.

Chèo – loại hình sân khấu dân gian có lịch sử hơn 700 năm – từng là “linh hồn” của văn hóa vùng đồng bằng Bắc Bộ. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại, chèo từng đối mặt với nguy cơ “lão hóa” khán giả khi lớp trẻ dần xa rời sân khấu truyền thống.

Sự xuất hiện của những nghệ sĩ như Hoài Thu được xem là một làn gió mới, giúp nghệ thuật này tiếp cận gần hơn với công chúng:

• Đưa chèo ra khỏi sân khấu truyền thống, mang đến các không gian biểu diễn mở – từ trường học, bảo tàng đến mạng xã hội.

• Kết hợp chèo với ngôn ngữ hiện đại: sử dụng hình ảnh, âm nhạc và tạo hình phù hợp với thẩm mỹ giới trẻ.

• Tham gia talkshow, gameshow và phim ảnh, lan tỏa tinh thần nghệ thuật truyền thống một cách nhẹ nhàng, gần gũi.

Với hơn 20 năm gắn bó nghề, NSND Hoài Thu không chỉ là diễn viên chính mà còn là người thầy, hướng dẫn nhiều lớp trẻ theo đuổi chèo.
Cô thường xuyên tham gia giảng dạy, chia sẻ kinh nghiệm diễn xuất, đồng thời tổ chức các lớp tập huấn tại các trường nghệ thuật.

“Tôi muốn các bạn trẻ nhìn chèo như một cơ hội để sáng tạo, chứ không phải là gánh nặng của quá khứ.”
— NSND Hoài Thu

Được phong danh hiệu NSND ở tuổi 40, Hoài Thu không xem đó là điểm đến, mà là lời nhắc để cô tiếp tục giữ lửa. Bởi với cô, “nghệ sĩ chèo phải sống cùng khán giả – càng nhiều người xem, chèo càng có cơ hội tồn tại.”

Sự nghiệp của NSND Hoài Thu cho thấy nghệ thuật truyền thống vẫn có thể song hành cùng thời đại, nếu người nghệ sĩ biết cách thổi vào đó sức sống mới.
Từ một cô gái Thái Bình đến Nghệ sĩ Nhân dân trẻ nhất làng chèo, Hoài Thu đã chứng minh rằng: giữ gìn bản sắc không có nghĩa là dừng lại – mà là tiếp tục kể lại câu chuyện cũ bằng ngôn ngữ của ngày hôm nay.