Nghệ sĩ Ưu tú Lê Mai (sinh năm 1938, Hải Phòng) từng là một gương mặt gắn bó với sân khấu kịch Hà Nội gần 20 năm, trước khi lui về phía sau hậu trường và sống giản dị bên gia đình.

Bà là mẹ của ba người con gái thành danh trong nghệ thuật: Lê Vân (NSƯT) — Lê Khanh (NSND) — Lê Vi (NSƯT). Cả ba được xem là “những tài nữ đẹp bậc nhất màn ảnh Việt” một thời. 

Tuy nhiên thời gian gần đây, sức khỏe của bà Lê Mai có dấu hiệu sa sút rõ rệt. Người con gái út – Lê Vi – từng chia sẻ rằng trong một lần gọi điện về từ Pháp, bà Lê Mai không còn nhận ra chính cô — khoảnh khắc khiến cả gia đình xúc động.

“Hôm trước gọi điện về, tôi sững người vì lần đầu tiên mẹ chẳng nhận ra cô út của mẹ. Nhìn ánh mắt mẹ ngây ngô như một đứa trẻ, tôi chỉ muốn ôm mẹ vỗ về.” — Lê Vi nói. 

Sự nghiệp của bà Lê Mai từng rực rỡ: xuất thân trong gia đình nghệ thuật, với cha là nhà thơ – nhà viết kịch Lê Đại Thanh, và mẹ là diễn viên Đinh Thị Ngọc Anh. Bà đã hoạt động tại Đoàn Kịch Trung ương từ năm 1954 và để lại dấu ấn qua các vở như Chuyện những người du kích, Đồng mía, Đêm tháng bảy, Hà Nội đầu năm 46… 

Sau khi nghỉ hưu năm 1982, vì sức khỏe suy giảm và hoàn cảnh gia đình, bà từng mở một quán trà đá vỉa hè trước nhà ở phố Phan Đình Phùng (Hà Nội) — công việc giản dị nhưng đầy ý nghĩa giúp bà tiếp tục nuôi dưỡng niềm vui sống qua những câu chuyện cùng khách quen, bạn bè.

Cuộc đời nghệ sĩ Lê Mai không chỉ là câu chuyện về ánh đèn sân khấu, mà còn là hành trình hy sinh, nỗ lực vì gia đình và nghệ thuật. Những năm tháng làm việc cật lực để nuôi dạy ba con gái thành tài, đến khi tuổi tác và bệnh tật ập đến, bà vẫn giữ tinh thần lạc quan và nụ cười điềm tĩnh.

Khoảnh khắc bà không còn nhận ra con gái – dù xót xa – đồng thời là lời nhắc về giá trị của sự chia sẻ, của người con và người mẹ trong những năm cuối đời. Trong khi nhiều người nhìn vào ba người con tài năng như thành tựu, thì thiệt thòi hiện tại của bà lại như lời cảnh báo về sự mong manh của tuổi già và sức khỏe.

Gia đình bà, với truyền thống nghệ thuật vững chắc, đã đóng góp không nhỏ cho nền sân khấu – điện ảnh Việt Nam. Như Lê Vi chia sẻ: “Lần này về không đi đâu nữa, chỉ ở nhà với mẹ.”